গড়চিৰোলি, ১৪ অক্টোবৰ (হি.স.)। মহাৰাষ্ট্ৰৰ গড়চিৰোলিত ৬০ বছৰীয়া নক্সালবাদী নেতা মল্লোজুলা ভেনুগোপাল ৰাও ওৰফে ভূপতিয়ে ৬০ জন সহযোগীৰ সৈতে আৰক্ষীৰ ওচৰত আত্মসমৰ্পণ কৰিছে। মহাৰাষ্ট্ৰ আৰক্ষীৰ ভিতৰৰ নিৰ্ভৰযোগ্য সূত্ৰই এই কথা নিশ্চিত কৰিছে। নক্সালবাদী নেতা ভূপতিৰ ওপৰত কেইবাখনো ৰাজ্য়ত কোটি কোটি টকাৰ পুৰস্কাৰ ঘোষণা কৰি ৰখা হৈছিল।

নক্সালবাদী আন্দোলনৰ জ্যেষ্ঠ পলিটব্যুৰো সদস্য মল্লজুলা ভেনুগোপাল ৰাও ওৰফে ভূপতি ওৰফে সোণু দাদাই মঙলবাৰে প্ৰায় ৬০ জন সহযোগীৰ সৈতে গড়চিৰোলি আৰক্ষীৰ ওচৰত আত্মসমৰ্পণ কৰে। ইয়াক নক্সালবাদী আন্দোলনৰ বাবে এক বৃহৎ আঘাত বুলি বিবেচিত হৈছে। অৱশ্যে এই সন্দৰ্ভত এতিয়াও কোনো আনুষ্ঠানিক ঘোষণা কৰা নাই আৰক্ষীৰ জ্যেষ্ঠ বিষয়াসকলে।

ভূপতি দেশৰ অন্যতম ৱাণ্টেড নক্সালবাদী নেতা হিচাপে পৰিগণিত হৈছে। বিভিন্ন ৰাজ্যত তেওঁৰ ওপৰত কেইবা কোটি টকাৰ পুৰস্কাৰ ঘোষণা কৰা হয়। ভূপতিয়ে তেলেংগানাত ডেৰ কোটি টকাৰো অধিক পুৰস্কাৰ কঢ়িয়াই লৈ ফুৰে। ছত্তীশগড়তো ১ কোটি টকাৰো অধিক পুৰস্কাৰ কঢ়িয়াই লৈ ফুৰে। তদুপৰি অন্ধ্ৰপ্ৰদেশ, ঝাৰখণ্ড, আৰু মধ্যপ্ৰদেশতো তেওঁৰ ওপৰত কোটি কোটি টকাৰ পুৰস্কাৰ ঘোষণা কৰি ৰখাৰ খবৰ পোৱা গৈছে।

ভূপতি ওৰফে সোণু দাদা নক্সালবাদী সংগঠনৰ সৰ্বোচ্চ কেন্দ্ৰীয় সমিতি আৰু পলিটব্যুৰোত অন্তৰ্ভুক্ত। শেহতীয়াকৈ ভূপতিয়ে নিজৰ নামত এখন পত্ৰ প্ৰকাশ কৰি কয় যে অস্ত্ৰ লোৱাটো ভুল আছিল আৰু জনসাধাৰণৰ ওচৰত ক্ষমা খুজি শান্তিৰ পথ গ্ৰহণ কৰাটো প্ৰয়োজনীয়। এই বক্তব্যই নক্সালবাদী সংগঠনৰ ভিতৰত গভীৰ বিভাজনৰ সৃষ্টি কৰিছিল, যাৰ ফলত আভ্যন্তৰীণ বিবাদৰ খবৰ ওলাইছিল।

কেন্দ্ৰীয় সমিতিৰ একাংশ সদস্যই তেওঁৰ এই পদক্ষেপক “প্ৰতাৰণামূলক স্থিতি” বুলি অভিহিত কৰে। ভূপতি বিগত দুটা দশক ধৰি ছত্তীশগড়-মহাৰাষ্ট্ৰ সীমান্ত অঞ্চলত সক্ৰিয় হৈ আছিল। নক্সালবাদী আন্দোলনৰ মূল কৌশলবিদ হিচাপে গণ্য কৰা হৈছিল আৰু বাসৱৰাজু ওৰফে নম্বলা কেশৱ ৰাওৰ মৃত্যুৰ পিছত সাধাৰণ সম্পাদক পদৰ বাবে বিবেচনা কৰা হৈছিল। গড়চিৰোলি আৰক্ষীয়ে এতিয়াও আনুষ্ঠানিকভাৱে এই কাণ্ড নিশ্চিত কৰা নাই যদিও জ্যেষ্ঠ বিষয়াসকলৰ মতে, “উচ্চ পৰ্যায়ৰ আলোচনা আৰু আত্মসমৰ্পণ প্ৰক্ৰিয়াৰ প্ৰস্তুতি চলি আছে।” সূত্ৰ অনুসৰি ভূপতিয়ে ১৩ অক্টোবৰৰ নিশা আত্মসমৰ্পণ কৰিছিল।

নক্সালবাদী নেতা ভূপতি কেইবাটাও বৃহৎ ঘটনাৰ সৈতে জড়িত হৈ আছে

৬০ বছৰীয়া মালোজুলা ভেনুগোপাল ৰাও ওৰফে ভূপতি তেলেংগানাৰ বাসিন্দা। মালোজুলা ওৰফে ভূপতিক ‘অভয়’, ‘সোনু’, ‘লাচন্না’কে ধৰি কেইবাটাও ছদ্মনামেৰেও জনা যায়। নিষিদ্ধ ভাৰতীয় কমিউনিষ্ট পাৰ্টি (মাওবাদী)ৰ অন্যতম বিশিষ্ট নেতা। তেওঁ কেইবাটাও গুৰুতৰ অপৰাধৰ সৈতে জড়িত হৈ আছে, বিশেষকৈ ভীম মাণ্ডৱী হত্যাকাণ্ডৰ গোচৰ। এই গোচৰত তেওঁক বিচাৰিছিল ৰাষ্ট্ৰীয় তদন্ত সংস্থাই। কেন্দ্ৰীয় মুখপাত্ৰ অভয়ৰ নামত এখন পত্ৰ জাৰি কৰা হৈছিল, য’ত ভূপতিয়ে অস্ত্ৰ ত্যাগ কৰি শান্তি আলোচনা অনুষ্ঠিত কৰাৰ প্ৰস্তাৱ দিছিল। এতিয়া সোণুৰ নামত আন এখন চিঠি ওলাইছে, য’ত তেওঁ স্বীকাৰ কৰিছে যে এই আন্দোলনে কেইবাটাও গুৰুতৰ ভুল কৰিছিল। অস্ত্ৰ লোৱাটো আমাৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ ভুল আছিল, সেয়েহে আমি জনসাধাৰণৰ ওচৰত মুকলিকৈ ক্ষমা বিচাৰিছো। দুয়োখন চিঠি একেজন ব্যক্তিয়ে জাৰি কৰিছিল।

এই চিঠিবোৰ লিখিছিল মল্লোজুলা ভেনুগোপাল ৰাও, ওৰফে অভয়, ওৰফে ভূপতি, ওৰফে সোণুৱে। সংগঠনটোৰ চৰকাৰী লেটাৰহেডত এখন চিঠি জাৰি কৰাৰ বিপৰীতে আনখন ব্যক্তিগতভাৱে সোণুৰ নামত জাৰি কৰা হৈছিল। ২০১১ চনত নিহত হোৱা শীর্ষ মাওবাদী কিষাঞ্জীৰ ভাতৃ অভয় ওৰফে সোণুৱে চিঠিখনত লিখিছে যে জনসাধাৰণৰ আচল বিষয় মাটি, বনাঞ্চল, সন্মান, কিন্তু আমি বন্দুকৰ পথ গ্ৰহণ কৰিলোঁ, যিয়ে ন্যায় প্ৰদানৰ পৰিৱৰ্তে নিৰীহ লোকৰ ওপৰত আৰু অধিক অত্যাচাৰৰ সূচনা কৰিলে। আমি স্বীকাৰ কৰিব লাগিব যে সশস্ত্ৰ সংগ্ৰামৰ ফলত আন্দোলনটো দুৰ্বল হৈ পৰিছিল আৰু জনসাধাৰণৰ দুখ-কষ্টৰ সৃষ্টি হৈছিল। ছত্তীশগড়ত দন্তেৱাড়া বিজেপিৰ বিধায়ক ভীমা মাণ্ডৱীৰ হত্যাকাণ্ডৰ সৈতে জড়িত বাউন্টি কঢ়িয়াই অনা বিচৰা নক্সালবাদীৰ তালিকা প্ৰকাশ কৰিছে ৰাষ্ট্ৰীয় অনুসন্ধান সংস্থাই। এই তালিকাত ২০ জন ব্যক্তিৰ ওপৰত ₹৫২.৫ লাখ (৫.২ মিলিয়ন টকা) পুৰস্কাৰ ঘোষণা কৰা আছে। ছত্তীশগড়ত মালোজুল্লা ভেনুগোপাল ওৰফে ভূপতি ওৰফে সোণুৱে প্ৰায় ১ কোটি ₹ (১ কোটি টকা) পুৰস্কাৰ কঢ়িয়াই লৈ ফুৰিছিল।

মহাৰাষ্ট্ৰ আৰক্ষীৰ সূত্ৰই জনোৱা মতে, অহা ১৬ অক্টোবৰ বৃহস্পতিবাৰে মুখ্যমন্ত্ৰী দেৱেন্দ্ৰ ফাড়নৱীছৰ উপস্থিতিত ভূপতি আৰু তেওঁৰ সহযোগীসকলে অস্ত্ৰ-শস্ত্ৰ এৰি আনুষ্ঠানিকভাৱে আত্মসমৰ্পণ কৰিব আৰু মূলসুঁতিৰ সমাজত যোগদান কৰাৰ প্ৰতিশ্ৰুতি দিব। গতিকে এই আত্মসমৰ্পণৰ সন্দৰ্ভত কোনো আনুষ্ঠানিক ঘোষণা কৰা হোৱা নাই।

অৱশ্যে ভূপতিৰ এই পদক্ষেপক লৈ নক্সালবাদী সংগঠনটোৰ বৰ্তমানৰ নেতৃত্বই তীব্ৰ অসন্তুষ্টি প্ৰকাশ কৰিছে। কিছুমান ক্ষেত্ৰত তেওঁৰ বিৰুদ্ধে প্ৰচাৰ পত্ৰিকা জাৰি কৰা হৈছে, য'ত তেওঁক সংগঠন এৰি চৰকাৰৰ সৈতে গোপন বুজাবুজি কৰা বুলি অভিহিত কৰা হৈছে।

চমুকৈ:

নাম: মল্লোজুলা ভেনুগোপাল ওৰফে ভূপতি (সোনু দাদা)

ভূমিকা: পলিটব্যুৰোৰ সদস্য, জ্যেষ্ঠ কৌশলবিদ

পুৰস্কাৰঃ কোটি কোটি টকা ঘোষণা কৰিছে বিভিন্ন ৰাজ্যই

অৱস্থা: আত্মসমৰ্পণ কৰাৰ দাবী ; চৰকাৰী নিশ্চিতকৰণৰ বাবে অপেক্ষা কৰি আছে

তাৎপৰ্য্যঃ মাওবাদী আন্দোলনত বিভাজন আৰু শান্তিৰ দিশত পৰিৱৰ্তন

हिन्दुस्थान समाचार / মনোজ কুমাৰ শইকীয়া