–মাদ্ৰাছা শিক্ষাৰ আৱৰণত সাংবিধানিক বিধান উলংঘা

ভূপাল, ৩০ ছেপ্টেম্বৰ (হি.স.)। মধ্যপ্ৰদেশত চলি থকা অবৈধ মাদ্ৰাছাৰ বিষয়টোৱে আকৌ এবাৰ শিৰোনামা দখল কৰিছে। ৰাজ্যখনৰ আইনী আৰু অবৈধ উভয় মাদ্ৰাছাত নামভৰ্তি কৰা বৃহৎ সংখ্যক হিন্দু শিশুৰ সন্দৰ্ভত ৰাষ্ট্ৰীয় মানৱ অধিকাৰ আয়োগে সচেতন হৈ পৰিছে। এই সন্দৰ্ভত আয়োগে ৰাজ্যিক বিদ্যালয় শিক্ষা বিভাগৰ প্ৰধান সচিবক জাননী জাৰি কৰি ১৫ দিনৰ ভিতৰত বিশদ একচন টেকেন ৰিপৰ্ট (এটিআৰ) বিচাৰিছে।

আয়োগে লাভ কৰা অভিযোগত অভিযোগ কৰা হৈছে যে কেৱল মৰেনাতে বিভিন্ন মাদ্ৰাছাত ২৭খন মাদ্ৰাছা চলি আছে য’ত ৫৫৬টা হিন্দু শিশুক নামভৰ্তি কৰি কোৰআন আৰু হাদীছ শিকোৱা হৈছে। অভিযোগকাৰীয়ে কয় যে এই কাৰ্য্যকলাপ সৰু পৰিসৰৰ নহয় যদিও ই এটা সংগঠিত ৰূপান্তৰ ৰেকেটৰ অংশ হ’ব পাৰে, যাৰ তদন্ত কৰা উচিত।

অভিযোগত মৰেনা জিলাৰ কেইবাটাও অঞ্চলৰ কথা উল্লেখ কৰা হৈছে। ইছলামপুৰা, জাউৰা, পৰ্ছা, আম্বাহ, কৈলাৰাছ, সবলগড়কে ধৰি কেইবাটাও অঞ্চলত এনে মাদ্ৰাছা চলি থকা বুলি জানিব পৰা গৈছে। প্ৰশ্নো উত্থাপন হৈছে- হিন্দু ল’ৰা-ছোৱালীৰ বাবে যেতিয়া অসংখ্য চৰকাৰী বিদ্যালয় আছে, তেতিয়া তেওঁলোকক কিয় মাদ্ৰাছাত ভৰ্তি কৰা হৈছে? এই মাদ্ৰাছাসমূহত শিশুসকলক ভৰ্তি কৰাৰ ভিত্তি কি আছিল, আৰু প্ৰশাসনিক তদাৰকী ক’ত শেষ হৈছিল?

আইনী বিধান উলংঘা

সঁচাকৈয়ে বিষয়টো গুৰুতৰ বুলি বিবেচিত হৈছে কাৰণ ই প্ৰত্যক্ষভাৱে কেইবাটাও আইনী আৰু সাংবিধানিক বিধান উলংঘা কৰিছে। ২০১৫ চনৰ কিশোৰ ন্যায় আইনৰ অধীনত এই আইনখনে শিশুৰ অধিকাৰ আৰু তেওঁলোকৰ উত্তম স্বাৰ্থৰ সুৰক্ষাৰ নিশ্চয়তা প্ৰদান কৰে। ইফালে সংবিধানৰ ২৮(৩) অনুচ্ছেদত স্পষ্টকৈ উল্লেখ আছে যে সম্পূৰ্ণ চৰকাৰী পুঁজি লাভ কৰা কোনো শিক্ষানুষ্ঠানত শিশুসকলক ধৰ্মীয় গ্ৰন্থ পঢ়িবলৈ বা ধৰ্মীয় শিক্ষা গ্ৰহণ কৰিবলৈ বাধ্য কৰিব নোৱাৰিব।

মধ্যপ্ৰদেশ চৰকাৰী আদেশ (১৬ আগষ্ট, ২০২৪): ইয়াত স্পষ্টকৈ উল্লেখ আছিল যে অমুছলমান শিশুক মাদ্ৰাছাত ভৰ্তি কৰা নহ’ব। তিনিওটা বিধান উলংঘা কৰি বৃহৎ সংখ্যক হিন্দু শিশুক অবৈধ মাদ্ৰাছাত নামভৰ্তি কৰা হৈছিল, যিয়ে কেৱল আইন উলংঘা কৰাই নহয়, শিশুৰ অধিকাৰো খৰ্ব কৰে।

ৰাষ্ট্ৰীয় মানৱ অধিকাৰ আয়োগৰ শক্তিশালী মন্তব্য

এই বিষয়টোক গুৰুত্বসহকাৰে বিবেচনা কৰি আয়োগে তাৎক্ষণিক ব্যৱস্থা গ্ৰহণৰ নিৰ্দেশ দিছে। আয়োগে উল্লেখ কৰিছে যে যদি অভিযোগ সঁচা বুলি ধৰা পৰে তেন্তে সকলো হিন্দু শিশুক তৎক্ষণাত মাদ্ৰাছাৰ পৰা আঁতৰাই পেলাব লাগে। অপাৰেটৰৰ বিৰুদ্ধে এফআইআৰ দাখিল কৰিব লাগে আৰু সমগ্ৰ নেটৱৰ্ক উন্মোচন কৰিব লাগে। বিদেশী পুঁজি আৰু ৰাষ্ট্ৰীয় বিৰোধী কাৰ্যকলাপৰ সম্ভাৱনা নুই কৰিব নোৱাৰি বুলিও আয়োগে উদ্বেগ প্ৰকাশ কৰে।

প্ৰিয়ংক কানুংগোৰ বক্তব্য

ৰাষ্ট্ৰীয় মানৱ অধিকাৰ আয়োগৰ সদস্য প্ৰিয়ংক কানুংগোৱে কয় যে সংবিধানৰ ২১(ক) অনুচ্ছেদে প্ৰতিটো শিশুকে শিক্ষাৰ অধিকাৰ নিশ্চিত কৰিছে। কিন্তু যিহেতু মাদ্ৰাছা বিদ্যালয়ৰ শ্ৰেণীৰ অন্তৰ্গত নহয়, সেয়েহে তাত হিন্দু ল’ৰা-ছোৱালীক কেনেকৈ নামভৰ্তি কৰা হৈছিল, সেই প্ৰশ্নটো আৰু গুৰুতৰ হৈ পৰে। তেওঁ উল্লেখ কৰে যে শিশুৰ শিক্ষা তেওঁলোকৰ অধিকাৰৰ সৈতে জড়িত এক স্পৰ্শকাতৰ বিষয় আৰু ইয়াক আওকাণ কৰিব নোৱাৰি।

আনহাতে, মধ্যপ্ৰদেশ ৰাজ্যিক শিশু সুৰক্ষা আয়োগৰ প্ৰাক্তন সদস্য ডাঃ নিবেদিতা শৰ্মাই এই বিষয়ত তীব্ৰ প্ৰতিক্ৰিয়া প্ৰকাশ কৰে। মাদ্ৰাছাত হিন্দু শিশুক শিক্ষা দিয়াটো সংবিধানৰ ২৮(৩) অনুচ্ছেদ উলংঘা কৰা বুলি কয়।যদি কোনোবাই দাবী কৰে যে তাত অধ্যয়ন কৰা হিন্দু শিশুক ইছলামিক শিক্ষা প্ৰদান কৰা হোৱা নাই বা কোৰআন আৰু হাদীছৰ দৰে ধৰ্মীয় গ্ৰন্থ শিকোৱা নহয়, তেন্তে এয়া মধ্যপ্ৰদেশ মাদ্ৰাছা ব’ৰ্ডৰ নিয়মৰ প্ৰত্যক্ষ উলংঘা।

ড০ শৰ্মাই উল্লেখ কৰে যে মাদ্ৰাছা ব’ৰ্ডৰ কল্পনা কৰা হৈছিল ইছলামিক শিক্ষাৰ লগতে মুছলমান শিশুসকলক আধুনিক শিক্ষাৰ সৈতে একত্ৰিত কৰিবলৈ। গতিকে তাত হিন্দু শিশুক নামভৰ্তি কৰাটো কেৱল নিয়ম-নীতি উলংঘা কৰাই নহয় শিশুৰ ধৰ্মীয় স্বাধীনতা আৰু অধিকাৰ খৰ্ব কৰাও।

প্ৰশাসনিক দায়িত্ব সম্পৰ্কে প্ৰশ্ন

এই ঘটনাই কেইবাটাও প্ৰশাসনিক প্ৰশ্নৰো উত্থাপন কৰিছে। যেতিয়া ৰাজ্য চৰকাৰে স্পষ্টকৈ উল্লেখ কৰিছিল যে অমুছলমান শিশুক মাদ্ৰাছাত ভৰ্তি কৰা নহ’ব, তেতিয়া ইমান বৃহৎ সংখ্যক ৫৫৬টা শিশুৱে কেনেকৈ নামভৰ্তি কৰিলে? স্থানীয় প্ৰশাসনে এই বিষয়ে অজ্ঞাত আছিল নেকি, নে ইচ্ছাকৃতভাৱে বিষয়টোৰ প্ৰতি চকু মুদিছিল?

সামাজিক ভাৰসাম্য আৰু শিক্ষাৰ ওপৰত প্ৰভাৱ

শিক্ষা বিশেষজ্ঞসকলৰ মাজত এনচিইআৰটিৰ বিশেষজ্ঞ ড০ ৰাজেশ শৰ্মাৰ মতে এই বিষয়টো কেৱল ধৰ্মান্তৰকৰণতে সীমাবদ্ধ নহয়, বৰঞ্চ সমাজত ধৰ্মীয় ভাৰসাম্য আৰু শিশুৰ মানসিক লালন-পালনৰ সৈতেও জড়িত। সৰু ল’ৰা-ছোৱালীক তেওঁলোকৰ ধৰ্মীয় পটভূমিৰ পৰা পৃথক কৰি অন্যান্য ধৰ্মীয় শিক্ষাত নিয়োজিত কৰিলে তেওঁলোকৰ ভৱিষ্যতৰ পৰিচয় আৰু আত্মবিশ্বাসত প্ৰভাৱ পৰে। যদি ৰাজ্যত এনেকুৱা হৈছে তেন্তে শিশু মনোবিজ্ঞানৰ বাবে নিশ্চয় ভাল নহয়।

সকলোৰে দৃষ্টি এতিয়া ৰাজ্য চৰকাৰ আৰু শিক্ষা বিভাগৰ ওপৰত

সকলোৰে দৃষ্টি এতিয়া ৰাজ্য চৰকাৰ আৰু বিদ্যালয় শিক্ষা বিভাগৰ ওপৰত। আয়োগে ১৫ দিনৰ সময়সীমা নিৰ্ধাৰণ কৰিছে। যদিহে এই সময়সীমাৰ ভিতৰত সুনিৰ্দিষ্ট ব্যৱস্থা আৰু প্ৰতিবেদন দাখিল কৰা নহয় তেন্তে বিষয়টো উচ্চ পৰ্যায়লৈ উন্নীত হ’ব পাৰে। এয়া কেৱল শিক্ষাৰ বিষয় নহয়; ইয়াৰ উপৰিও ই সাংবিধানিক ব্যৱস্থা, শিশুৰ অধিকাৰ আৰু সামাজিক সম্প্ৰীতিৰ বিষয়েও গভীৰভাৱে চিন্তা কৰে।

हिन्दुस्थान समाचार / মনোজ কুমাৰ শইকীয়া