নতুন দিল্লী, ১১ ডিচেম্বৰ (হি.স.)। ভাৰতৰ প্ৰাক্তন ৰাষ্ট্ৰপতি তথা ভাৰতৰত্ন প্ৰণৱ মুখাৰ্জীৰ জন্ম বাৰ্ষিকীত বৃহস্পতিবাৰে ৰাষ্ট্ৰপতি ভৱনত তেওঁৰ প্ৰতিকৃতিত মাল্যাৰ্পণ কৰি শ্ৰদ্ধাঞ্জলি জ্ঞাপন কৰে ৰাষ্ট্ৰপতি দ্ৰৌপদী মুৰ্মুৱে। ৰাষ্ট্ৰপতিগৰাকীয়ে কয় যে প্ৰণৱ মুখাৰ্জী ভাৰতীয় গণতন্ত্ৰ আৰু সংবিধানৰ প্ৰকৃত ৰক্ষক আছিল, আৰু তেওঁৰ জীৱনত জাতীয় স্বাৰ্থ, নিষ্ঠা, আৰু জনসেৱাৰ সাৰ্থকতা আছে। উপ-ৰাষ্ট্ৰপতি চি পি ৰাধাকৃষ্ণন, অমিত শ্বাহ, নীতিন গাডকাৰী, আৰু মল্লিকাৰ্জুন খৰ্গেকে ধৰি অন্যান্য নেতাই ছ’চিয়েল মিডিয়া প্লেটফৰ্ম এক্সত শ্ৰদ্ধাঞ্জলি জ্ঞাপন কৰি তেওঁক এজন প্ৰকৃত সমাজকৰ্মী আৰু পথ প্ৰদৰ্শক বুলি অভিহিত কৰে।
উপ-ৰাষ্ট্ৰপতি চি পি ৰাধাকৃষ্ণনে কয় যে প্ৰণৱ মুখাৰ্জী ভাৰতীয় ৰাজনীতিৰ এক মহান স্তম্ভ আছিল। তেওঁৰ দীঘলীয়া আৰু নিষ্ঠাবান জনজীৱনে দেশৰ গণতান্ত্ৰিক প্ৰতিষ্ঠানসমূহক শক্তিশালী কৰাত যথেষ্ট অৰিহণা যোগাইছিল। সংসদৰ সদস্য, মন্ত্ৰী, ৰাষ্ট্ৰপতি হিচাপে কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰি তেওঁ গণতন্ত্ৰৰ ভেটি শক্তিশালী কৰিছিল। তেওঁৰ প্ৰজ্ঞা, দূৰদৰ্শিতা আৰু জনজীৱনৰ প্ৰতি সমৰ্পণে ৰাষ্ট্ৰক অনুপ্ৰাণিত কৰি আহিছে।
গৃহমন্ত্ৰী অমিত শ্বাহে কয় যে প্ৰাক্তন ৰাষ্ট্ৰপতি প্ৰণৱ মুখাৰ্জীৰ ব্যক্তিগত আৰু ৰাজনৈতিক মেধা সদায় স্মৰণীয় হৈ থাকিব। প্ৰণৱৰ ব্যক্তিত্বই ৰাজনীতিক অতিক্ৰম কৰিলে, আৰু তেওঁৰ আদৰ্শ, নেতৃত্বৰ ক্ষমতা, আৰু জাতিৰ প্ৰতি দায়বদ্ধতাই প্ৰতিজন নাগৰিকক অনুপ্ৰাণিত কৰি আহিছে। গৃহমন্ত্ৰীগৰাকীয়ে মুখাৰ্জীৰ ৰাষ্ট্ৰ নিৰ্মাণৰ অৱদানক অবিস্মৰণীয় বুলি অভিহিত কৰে।
কেন্দ্ৰীয় পথ পৰিবহণ আৰু ঘাইপথ মন্ত্ৰী নীতিন গাডকাৰীয়ে তেওঁক শ্ৰদ্ধাঞ্জলি জ্ঞাপন কৰি কয় যে প্ৰণৱ মুখাৰ্জীৰ দৰে ব্যক্তিত্ব সদায় স্মৰণীয় হৈ থাকিব।
কংগ্ৰেছৰ সভাপতি মল্লিকাৰ্জুন খৰ্গে কয় যে প্ৰণৱ মুখাৰ্জীয়ে জীৱনৰ প্ৰতিটো কাৰ্যকালতে দেশৰ সেৱাত সৰ্বোচ্চ অগ্ৰাধিকাৰ দিছিল। মুখাৰ্জীয়ে নিজৰ প্ৰতিটো পদতে গভীৰ জ্ঞান, অভিজ্ঞতা আৰু উৎকৃষ্ট নেতৃত্ব প্ৰদৰ্শন কৰিছিল। তেওঁ গুৰুত্বপূৰ্ণ চৰকাৰী সিদ্ধান্তক পথ প্ৰদৰ্শন কৰিছিল আৰু সংসদীয় গণতন্ত্ৰৰ ভেটি সুদৃঢ় কৰিছিল। তেওঁৰ অৱদানৰ প্ৰভাৱ ভাৰতীয় ৰাজনীতি আৰু প্ৰশাসনত এতিয়াও দেখা যায়।
উত্তৰ প্ৰদেশৰ মুখ্যমন্ত্ৰী যোগী আদিত্যনাথে প্ৰণৱ মুখাৰ্জীৰ দৃষ্টিভংগী, সৰলতা আৰু ৰাষ্ট্ৰীয় স্বাৰ্থৰ প্ৰতি সমৰ্পিততাক ভাৰতীয় গণতন্ত্ৰৰ অমূল্য সম্পদ বুলি অভিহিত কৰে। তেওঁ কয় যে মুখাৰ্জীৰ জীৱন আৰু সিদ্ধান্তই দেশবাসীৰ বাবে সদায় পথ প্ৰদৰ্শক হিচাপে কাম কৰিব। বিশেষভাৱে আদিত্যনাথে তেওঁৰ নীতি নিৰ্ধাৰণৰ ক্ষমতা আৰু গণতান্ত্ৰিক মূল্যবোধৰ প্ৰতি থকা দায়বদ্ধতাক প্ৰশংসা কৰে।
কেন্দ্ৰীয় গৃহ আৰু নগৰ উন্নয়ন মন্ত্ৰী মনোহৰ লালে প্ৰণৱ মুখাৰ্জীক এজন জ্যেষ্ঠ আৰু জনপ্ৰিয় নেতা বুলি অভিহিত কৰি তেওঁক শ্ৰদ্ধাঞ্জলি জ্ঞাপন কৰে। তেওঁ কয় যে জনজীৱনত বিশুদ্ধতা, স্বচ্ছতা আৰু সত্যতাৰ প্ৰতিমূৰ্তি প্ৰণৱ বাবুৱে ৰাজনীতিৰ জৰিয়তে জাতি আৰু সমাজৰ সেৱা কৰিছিল আৰু তেওঁ আগবঢ়োৱা সেৱাই আগন্তুক প্ৰজন্মৰ বাবে সদায় পথ প্ৰদৰ্শক হিচাপে কাম কৰিব।
কেন্দ্ৰীয় কৃষি মন্ত্ৰী শিৱৰাজ সিং চৌহানে প্ৰণৱ মুখাৰ্জীক সৰলতা, বিশুদ্ধতা, আৰু নিষ্ঠাৰ প্ৰতিমূৰ্তি বুলি অভিহিত কৰে। তেওঁ কয় যে মুখাৰ্জীৰ জীৱনটো জাতি আৰু সমাজৰ প্ৰগতিৰ বাবে উৎসৰ্গিত আছিল, আৰু তেওঁৰ কৰ্ম আৰু চিন্তাৰ জৰিয়তে তেওঁ সদায় দেশবাসীৰ হৃদয়ত জীয়াই থাকিব।
কেন্দ্ৰীয় আইন আৰু ন্যায় আৰু সংসদীয় পৰিক্ৰমা বিভাগৰ ৰাজ্যিক মন্ত্ৰী (স্বাধীন দায়িত্ব) অৰ্জুন ৰাম মেঘৱালে কয় যে জনজীৱনত বিশুদ্ধতা, স্বচ্ছতা, আৰু সত্যতাৰ প্ৰতিমূৰ্তি প্ৰণৱ মুখাৰ্জীয়ে ৰাজনীতিৰ জৰিয়তে ৰাষ্ট্ৰ আৰু সমাজৰ সেৱা আগবঢ়াইছিল। তেওঁৰ জীৱনটো আগন্তুক প্ৰজন্মৰ বাবে পথ প্ৰদৰ্শনৰ বাবে আদৰ্শ।
মধ্যপ্ৰদেশৰ মুখ্যমন্ত্ৰী ড০ মোহন যাদৱে কয় যে দেশৰ উন্নয়ন আৰু অৰ্থনৈতিক সংস্কাৰত প্ৰণৱ মুখাৰ্জীৰ অৱদান সদায় স্মৰণীয় হৈ থাকিব। তেওঁৰ ব্যক্তিত্ব আৰু নীতি নিৰ্ধাৰণৰ ক্ষমতা প্ৰেৰণাৰ উৎস।
ৰাজস্থানৰ মুখ্যমন্ত্ৰী ভজন লাল শৰ্মাই প্ৰণৱ মুখাৰ্জীৰ দৃষ্টিভংগী, সাংবিধানিক মূল্যবোধৰ প্ৰতি দায়বদ্ধতা, আৰু ৰাষ্ট্ৰীয় স্বাৰ্থত লোৱা সিদ্ধান্তৰ কথা স্মৰণ কৰি বিনম্ৰ শ্ৰদ্ধাঞ্জলি জ্ঞাপন কৰে। তেওঁ কয় যে তেওঁৰ চিন্তা আৰু সিদ্ধান্ত সদায় স্মৰণীয় হৈ থাকিব আৰু দেশৰ গণতান্ত্ৰিক ইতিহাসত তেওঁৰ মচিব নোৱাৰা ভাবমূৰ্তি প্ৰতিফলিত হ’ব।
হাৰিয়ানাৰ মুখ্যমন্ত্ৰী নয়ব সিং ছাইনীয়ে কয় যে প্ৰণৱ মুখাৰ্জীৰ সমগ্ৰ জীৱন গণতান্ত্ৰিক মূল্যবোধৰ প্ৰতি অদম্য দায়বদ্ধতা, দূৰদৰ্শী নীতি নিৰ্ধাৰণ, আৰু ৰাষ্ট্ৰৰ প্ৰতি আদৰ্শ সেৱাৰ নিদৰ্শন।
উত্তৰাখণ্ডৰ মুখ্যমন্ত্ৰী পুষ্কৰ সিং ধামীয়ে কয় যে প্ৰণৱ মুখাৰ্জীৰ জীৱন ৰাষ্ট্ৰ আৰু সমাজৰ বাবে উৎসৰ্গিত। তেওঁৰ অৱদানসমূহে জনসেৱা আৰু প্ৰশাসনিক উৎকৰ্ষতাৰ এক নতুন সংজ্ঞা প্ৰতিষ্ঠা কৰিছিল। মুখাৰ্জীৰ ব্যক্তিত্ব আৰু নীতি নিৰ্ধাৰণৰ ক্ষমতা যুৱক-যুৱতীসকলৰ বাবে এক প্ৰেৰণা।
কেন্দ্ৰীয় খাদ্য সংসাধন উদ্যোগ মন্ত্ৰী চিৰাগ পাছোৱানে কয় যে মুখাৰ্জীৰ জীৱন আৰু তেওঁ লোৱা সিদ্ধান্তসমূহ দেশৰ গণতন্ত্ৰ আৰু শাসন ব্যৱস্থাৰ বাবে দৃষ্টান্তমূলক।
ব্যক্তিত্ব আৰু কৃতিত্ব
১৯৩৫ চনৰ ১১ ডিচেম্বৰত পশ্চিম বংগৰ মিৰাটীত জন্মগ্ৰহণ কৰিছিল প্ৰণৱ মুখাৰ্জীয়ে। তেওঁৰ পিতৃ কামদা কিংকৰ মুখাৰ্জী স্বাধীনতা সংগ্ৰামত সক্ৰিয় হৈ আছিল আৰু স্বাধীনতাৰ পিছত পশ্চিম বংগ বিধানসভাৰ সদস্য হৈছিল। প্ৰণৱ মুখাৰ্জীয়ে সূৰী বিদ্যাসাগৰ মহাবিদ্যালয় আৰু কলিকতা বিশ্ববিদ্যালয়ত ইতিহাস, ৰাজনীতি বিজ্ঞান, আইন বিষয়ত অধ্যয়ন কৰিছিল। ১৯৬৩ চনত তেওঁ শিক্ষকতা আৰম্ভ কৰাৰ লগতে বাংলা মাহেকীয়া আৰু সাপ্তাহিক প্ৰকাশনৰ সম্পাদক হিচাপেও কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰিছিল।
১৯৬৯ চনত ৰাজ্যসভাৰ নিৰ্বাচনত জয়লাভ কৰি তেওঁ ৰাজহুৱা জীৱনত প্ৰৱেশ কৰে। ইন্দিৰা গান্ধীৰ নিৰ্দেশনাত ১৯৭৩ চনৰ পৰা ১৯৮২ চনত বিত্তমন্ত্ৰী হোৱালৈকে বিভিন্ন মন্ত্ৰীসভাৰ পদত অধিষ্ঠিত হৈ দায়িত্ব পালন কৰিছিল। ৰাজীৱ গান্ধীৰ প্ৰধানমন্ত্ৰী পদত অধিষ্ঠিত হোৱাৰ পাছত তেওঁ ৰাজনৈতিক উত্থান-পতন কঢ়িয়াই আনিছিল যদিও ১৯৮৯ চনলৈকে তেওঁ কংগ্ৰেছ দলত সক্ৰিয় হৈ আছিল।
মুখাৰ্জীয়ে বাণিজ্য, বৈদেশিক পৰিক্ৰমা, প্ৰতিৰক্ষা, আৰু বিত্ত মন্ত্ৰালয়ৰ গুৰুত্বপূৰ্ণ পদবীত অধিষ্ঠিত হৈছিল। ৰাজ্যসভা আৰু লোকসভাতো তেওঁ কংগ্ৰেছৰ নেতা আছিল। এছিয়ান ডেভেলপমেণ্ট বেংক, আফ্ৰিকান ডেভেলপমেণ্ট বেংক, ইণ্টাৰনেশ্যনেল মনেটাৰী ফাণ্ড, আৰু বিশ্ব বেংক আদি আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সংস্থাসমূহত ভাৰতক প্ৰতিনিধিত্ব কৰিছিল।
২০১২ চনত কংগ্ৰেছে তেওঁক ৰাষ্ট্ৰপতি পদৰ প্ৰাৰ্থী হিচাপে মনোনীত কৰিছিল, আৰু তেওঁ সহজেই জয়ী হৈছিল। সভাপতি হিচাপে তেওঁ সক্ৰিয় আৰু সুষম ভূমিকা পালন কৰিছিল।
প্ৰণৱ মুখাৰ্জীয়ে বিয়ণ্ড চাৰ্ভাইভেল আৰু চেলেঞ্জছ বিফোৰ দ্য নেচনকে ধৰি কেইবাখনো গ্ৰন্থৰো লেখক আছিল। ২০১৯ চনত ভাৰতৰত্ন বঁটা লাভ কৰা তেখেতে ২০২০ চনৰ ৩১ আগষ্টত দিল্লীত শেষ নিশ্বাস ত্যাগ কৰে।
हिन्दुस्थान समाचार / অৰৱিন্দ
