বৰ্ষ ১৯১০ত বাৰাণসীত মদন মোহন মালৱ্যৰ অধ্যক্ষতাত প্ৰথম সৰ্বভাৰতীয় হিন্দী সন্মিলন অনুষ্ঠিত হয়। এই সন্মিলন হিন্দী ভাষা আৰু সাহিত্যৰ বিকাশৰ দিশত এক গুৰুত্বপূৰ্ণ পদক্ষেপ আছিল। সেই সময়ত হিন্দী সাহিত্য আৰু শিক্ষাৰ প্ৰসাৰৰ প্ৰয়োজনীয়তা অনুভৱ কৰা হৈছিল। এই সন্মিলনৰ মূল উদ্দেশ্য আছিল হিন্দী ভাষাৰ প্ৰতি দেশব্যাপী স্বীকৃতি লাভ কৰা, সাহিত্যিক কাম-কাজক উৎসাহিত কৰা, হিন্দীৰ জৰিয়তে জাতীয় চেতনা জগাই তোলা। এই অনুষ্ঠানত দেশৰ বিভিন্ন প্ৰান্তৰ লেখক, পণ্ডিত, ভাষাপ্ৰেমীসকলে অংশগ্ৰহণ কৰে। হিন্দী শৈলী, ব্যাকৰণ, সাহিত্যৰ দৃষ্টিভংগীৰ বিষয়ে চৰ্চা কৰে। এই সন্মিলনে হিন্দী ভাষাৰ প্ৰচাৰ আৰু সংৰক্ষণৰ বাবে এক নতুন দিশ প্ৰদান কৰিলে। ই ভাষাপ্ৰেমীসকলৰ মাজত ঐক্য আৰু সংগঠনৰ ভাৱনা গঢ়ি তুলিছিল। এই অনুষ্ঠানটো হিন্দী সাহিত্য আৰু সংস্কৃতিৰ ইতিহাসত এক মাইলৰ খুঁটি হিচাপে প্ৰমাণিত হয়।
হিন্দী সাহিত্য আৰু ভাষাৰ উন্নতিৰ বাবে অহৰহ চেষ্টা চলাই থকা নিখিল ভাৰত হিন্দী সাহিত্য সন্মিলন (প্ৰয়াগৰাজ)ৰ বীজ সিঁচাৰ বাবেও কাশীৰ নাগৰী প্ৰচাৰিনী সভাই কৃতিত্ব লাভ কৰে। কমসংখ্যক লোকেহে জানে যে হিন্দীক ভাৰতৰ কপালৰ শিখৰত পৰিণত কৰাৰ ধাৰণা মহামান্য মদন মোহন মালৱ্যৰ এই দিশত নাগাৰীৰ চলি থকা প্ৰচেষ্টাৰ পৰাই উদ্ভৱ হৈছিল। ১৯১০ চনত মালৱ্যৰ অধ্যক্ষতাত অনুষ্ঠিত হোৱা প্ৰথমখন সন্মিলনত সভাপতিৰ ভাষণত মহামান্যই নিজেই স্বীকাৰ কৰিছিল যে অনুষ্ঠানটো আয়োজন কৰাৰ ধাৰণাটো বহু বিবেচনাৰ অন্তত সভাৰ বাগিচাত ফুলি উঠিছিল। অসংখ্য যুক্তি, বিতৰ্ক আৰু আলোচনাই এই ঐতিহাসিক সন্মিলনখন গঢ় দিয়াত অৰিহণা যোগাইছিল। ইয়াৰ বিশদ বিৱৰণ, খণ্ড খণ্ডকৈ, এতিয়াও নাগৰী প্ৰাচাৰিনী সভাৰ পুৰণি নথি-পত্ৰ, প্ৰকাশিত সংখ্যা, বাৰ্ষিক প্ৰস্পেক্টচ, আৰু সংগঠনৰ পৰিচালনা সমিতি আৰু সাধাৰণ পৰিষদৰ প্ৰতিবেদনত লিপিবদ্ধ হৈ আছে। পিছলৈ প্ৰয়াগত সাহিত্য সন্মিলনৰ বাবে এটা স্বতন্ত্ৰ কাৰ্যালয় স্থাপন আৰু ৰাজাৰ্ষী বাবু পুৰুষোত্তম দাস টেণ্ডনৰ দৰে কঠোৰ পৰিশ্ৰমী ব্যক্তিৰ উল্লেখযোগ্য অৱদানৰ লগে লগে সংগঠনটোৱে গৌৰৱৰ নতুন উচ্চতা লাভ কৰে। মহাত্মা গান্ধীৰ দৰে মহান ব্যক্তিৰ আশীৰ্বাদ লাভ কৰাৰ পিছত এই সংস্থাটোৱে হিন্দী জগতত অপৰিসীম খ্যাতি অৰ্জন কৰে। তথাপি এই বঁট গছৰ শিপাৰ লগত জড়িত নাগৰী প্ৰাচাৰিনী সভাৰ চোতালৰ মাটিৰ গোন্ধটো পাহৰিব নোৱাৰি।
সকলো জ্ঞানৰ মণি কাশী বেনাৰস হিন্দু বিশ্ববিদ্যালয়ৰ প্ৰখ্যাত ৰাষ্ট্ৰীয় সংগ্ৰহালয় (ভাৰত কলা ভৱন) নাগৰী প্ৰাচাৰিনী সভাৰ ওচৰত চিৰদিন ঋণী হৈ থাকিব। অমলিন তথ্যৰ সৈতে সভাখনে সংগ্ৰহালয়ৰ ঐতিহ্য সংৰক্ষণ আৰু প্ৰচাৰৰ বাবে মাত্ৰ কেইটামান, চাৰিটা, দহ বছৰে নহয়, সম্পূৰ্ণ ২২ বছৰ ধৰি এক সজাগ অভিভাৱক হিচাপে কাম কৰিছিল। গুৰুদেৱ ৰবীন্দ্ৰনাথ ঠাকুৰৰ অধ্যক্ষতাত স্থাপিত ভাৰত কলা পৰিষদৰ এই অতুলনীয় সম্পদ (সম্বত ১৯৮৬ চনত) প্ৰথমবাৰৰ বাবে সভাৰ হাতত অৰ্পণ কৰা হৈছিল। ইয়াৰ (সম্বত ২০০৭) লৈকে সভাৰ সুৰক্ষাৰ অধীনত আছিল। ইয়াৰ পূৰ্বে এই কলাত্মক মহিমা কেন্দ্ৰীয় হিন্দু বিদ্যালয়ৰ এটা অট্টালিকাত সংৰক্ষিত হৈ আছিল। সভাৰ তত্ত্বাৱধানত অহাৰ পিছতো এই ঐতিহ্যই ফুলি উঠিছিল। পিছলৈ সংগ্ৰহালয়টোৰ অপৰিসীম সম্প্ৰসাৰণৰ বাবে নগৰী প্ৰাচাৰিনী সভাৰ প্ৰভাৱ ক্ষেত্ৰখন সংকুচিত হৈ পৰিল। আকস্মিকভাৱে বানাৰস হিন্দু বিশ্ববিদ্যালয়ৰ পৰা সংগ্ৰহালয়টো সংৰক্ষণৰ বাবে ইতিবাচক প্ৰস্তাৱ পোৱাৰ পিছত সম্বত ২০০৭ ত ইয়াক বি এইচ ইউ চৌহদলৈ স্থানান্তৰ কৰা হয়।
সম্বত ২০০৬ ত সভাই প্ৰসিদ্ধ লেখক মুন্সী প্ৰেমচান্দৰ বাবে স্মৃতিসৌধ নিৰ্মাণ কৰি শ্ৰদ্ধাঞ্জলি জনায়। সেই বিক্ৰমী বছৰতে সভাৰ ব্যক্তিগত ছপাশাল প্ৰতিষ্ঠা কৰা হয়। মুন্সিজীৰ কনিষ্ঠ ভাতৃ মেহতাব ৰায়ক ইয়াৰ প্ৰশাসক নিযুক্তি দিয়া হয়। তেওঁৰ উদ্যোগতে লম্হি গাঁৱত প্ৰেমচান্দ স্মাৰক স্থাপনৰ সিদ্ধান্ত লোৱা হয়। মেহতাব বাবুৱে নিজৰ পূৰ্বপুৰুষৰ গাঁৱৰ ঘৰৰ অংশ সভালৈ দান কৰে। ওচৰতে সামান্য পৰিমাণৰ মাটি ক্ৰয় কৰি তাতেই প্ৰেমচান্দ স্মাৰক স্থাপন কৰা হয়। মুন্সিজীৰ মাৰ্বলৰ প্ৰতিমূৰ্তি স্থাপন কৰা হৈছিল। এই স্মৃতিসৌধৰ আধাৰশিলা স্থাপন কৰে তেতিয়াৰ ৰাষ্ট্ৰপতি বাবু ৰাজেন্দ্ৰ প্ৰসাদে।
গুৰুত্বপূৰ্ণ পৰিঘটনা-
১৭৫৬ - ব্ৰিটিছ গৱৰ্ণৰ জেনেৰেল ৰবাৰ্ট ক্লাইভে মাদ্ৰাজৰ পৰা কলিকতা পুনৰ দখল কৰিবলৈ সমদল উলিয়ায়।
১৮৪৬ - ব্ৰিটিছ জ্যোতিৰ্বিজ্ঞানী উইলিয়াম লেচেলে নেপচুনৰ প্ৰাকৃতিক উপগ্ৰহ আৱিষ্কাৰ কৰে।
১৮৬৮ - স্পেইনৰ পৰা স্বাধীনতা লাভৰ বাবে কিউবাই বিদ্ৰোহ কৰে।
১৯১০ - মদন মোহন মালৱ্যৰ অধ্যক্ষতাত বাৰাণসীত প্ৰথম সৰ্বভাৰতীয় হিন্দী সন্মিলন অনুষ্ঠিত হয়।
১৯২৪ - চিকাগোৰ লয়লা বিশ্ববিদ্যালয়ৰ লেক শ্ব'ৰ কেম্পাছত আলফা ডেল্টা গামা ভ্ৰাতৃত্ববোধ প্ৰতিষ্ঠা কৰা হয়।
১৯৪২ - ছোভিয়েট ইউনিয়নে অষ্ট্ৰেলিয়াৰ সৈতে কূটনৈতিক সম্পৰ্ক আৰম্ভ কৰে।
১৯৬৪ - টকিঅ'ৰ গ্ৰীষ্মকালীন অলিম্পিক প্ৰথমবাৰৰ বাবে টেলিভিছনৰ জৰিয়তে পোনপটীয়াকৈ সম্প্ৰচাৰ কৰা হয়।
১৯৭০ - ফিজিয়ে স্বাধীনতা লাভ কৰে।
১৯৭১ - আমেৰিকাৰ এৰিজোনাৰ হাভাছু হ্ৰদত লণ্ডন দলং পুনৰ নিৰ্মাণ কৰা হয়। ব্ৰিটেইনৰ পৰা ক্ৰয় কৰি ভাঙি আমেৰিকালৈ অনা হৈছিল।
১৯৭৮ - ৰোহিনী খাদিলকাৰে ৰাষ্ট্ৰীয় দবা চেম্পিয়নশ্বিপ লাভ কৰা প্ৰথমগৰাকী মহিলা হিচাপে পৰিগণিত হয়।
১৯৮৬ - ছান ছালভাডৰত ৭.৫ প্ৰাবল্যৰ ভূমিকম্পত ১৫০০ লোকৰ মৃত্যু হয়।
১৯৯০ - আমেৰিকাৰ ৬৭ সংখ্যক মানৱ সম্পন্ন মহাকাশ অভিযান ডিস্কভাৰী ১১ মহাকাশৰ পৰা উভতি আহে ।
১৯৯১ - ভাৰতে বিশ্ব কেৰম চেম্পিয়নশ্বিপত দলীয় খিতাপ দখল কৰে।
১৯৯২ - দ্বিতীয়খন হুগলী দলং বিদ্যাসাগৰ সেতু মুকলি হয়।
১৯৯৯ - ২০০৬ চনত মেলবৰ্ণত কমনৱেলথ গেমছ অনুষ্ঠিত হয়।
২০০০ - শ্ৰীলংকাৰ প্ৰাক্তন প্ৰধানমন্ত্ৰী ছিৰিমাভো বাণ্ডাৰনাইকেৰ মৃত্যু হয়।
২০০১ চনত খালেদা জিয়াই বাংলাদেশৰ প্ৰধানমন্ত্ৰী হিচাপে শপত গ্ৰহণ কৰে।
২০০৩ - ভাৰতে ইজৰাইল আৰু ৰাছিয়াৰ সৈতে এৱাক্স (AWACS) নিৰ্মাণৰ বাবে চুক্তি স্বাক্ষৰ কৰে।
২০০৪ - অষ্ট্ৰেলিয়াৰ সংসদীয় নিৰ্বাচনত প্ৰধানমন্ত্ৰী জন হাৱাৰ্ডে ব্যাপক জয় লাভ কৰে।
২০০৫ - এঞ্জেলা মাৰ্কেল জাৰ্মানীৰ প্ৰথম মহিলা চ্যান্সেলৰ হয়।
২০০৮ - ব্যক্তিগত খণ্ডৰ সৰ্ববৃহৎ বেংক আইচিআইচিআই বেংকৰ শ্বেয়াৰ তীব্ৰভাৱে হ্ৰাস পায়।
২০১৪ - ভাৰতৰ কৈলাশ সত্যৰ্থীৰ বাবে নোবেল বঁটা ঘোষণা।
জন্ম-
১৮৯৯ - আজিৰ দিনটোতে শ্ৰীপদ অমৃত ডাংগে - ভাৰতৰ প্ৰাৰম্ভিক কমিউনিষ্ট নেতাসকলৰ ভিতৰত অন্যতম।
১৯০২ - কানাড়া ভাষাৰ প্ৰখ্যাত সাহিত্যিক কে শিৱৰাম কৰণথ।
১৯০৬ - ভাৰতীয় ঔপন্যাসিক আৰ কে নাৰায়ণ।
১৯১০ - দ্বাৰকানাথ কোটণীচ-দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধৰ সময়ত চীনত নিস্বাৰ্থ সেৱা আগবঢ়াই প্ৰাণ আহুতি দিয়া ভাৰতীয় চিকিৎসক।
১৯১২ - আজিৰ দিনটোতে হিন্দীৰ প্ৰখ্যাত সমালোচক ড° ৰামবিলাস শৰ্মা।
১৯২০ - আজিৰ দিনটোতে প্ৰকাশ চন্দ্ৰ ছেঠী - মধ্যপ্ৰদেশৰ প্ৰাক্তন মুখ্যমন্ত্ৰী।
১৯২৩ - শিৱৰাজ ৰামশৰণ - ভাৰতীয় বিজ্ঞানী।
১৯২৪ - বলবীৰ সিং - বিখ্যাত ভাৰতীয় হকী খেলুৱৈ।
১৯৩৩ - আজিৰ দিনটোতে মদন মোহন পুঞ্চি - ভাৰতৰ প্ৰাক্তন ২৮ সংখ্যক মুখ্য ন্যায়াধীশ।
১৯৫৪ - ৰেখা, বলীউডৰ অভিনেত্ৰী।
১৯৮৮ - মঞ্জিত সিং - ভাৰতীয় নাও খেলুৱৈ।
১৯৯৫ - সুতীৰ্থ মুখাৰ্জী - ভাৰতীয় টেবুল টেনিছ খেলুৱৈ।
মৃত্যু-
১৯৭৪ - লুডমিলা পাভল্যুচেংকো - দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধৰ অন্যতম সাহসী মহিলা।
১৯৮৩ - ১৯৩০ চনৰ বিখ্যাত অভিনেত্ৰী ৰুবী মায়াৰ্ছ।
২০০৭ - এছ আৰ বম্মাই - জনতা পাৰ্টিৰ ৰাজনীতিবিদ।
২০১১ - আজিৰ দিনটোতে গজল জগতৰ ৰজা জগজিৎ সিং।
২০১৫ - মনোৰামা (তামিল অভিনেত্ৰী) - দক্ষিণ ভাৰতীয় চিনেমাৰ বিখ্যাত কমেডিয়ান।
২০২২ - মুলায়ম সিং যাদৱ - ভাৰতৰ বিখ্যাত ৰাজনীতিবিদ, সমাজবাদী নেতা তথা উত্তৰ প্ৰদেশৰ প্ৰাক্তন মুখ্যমন্ত্ৰী।
গুৰুত্বপূৰ্ণ দিন-
-বিশ্ব মানসিক স্বাস্থ্য দিৱস।
-ৰাষ্ট্ৰীয় ডাক আৰু টেলিগ্ৰাফ দিৱস।
-ৰাষ্ট্ৰীয় আইনী সাহায্য দিৱস (সপ্তাহ)।
हिन्दुस्थान समाचार / অৰৱিন্দ
09 Oct 2025
প্ৰধানমন্ত্ৰী মোদীয়ে মুকলি কৰিব প্ৰধানমন্ত্ৰী ধন ধান্য কৃষি যোজনা আৰু পালছ আত্মনিৰ্ভৰশীল আঁচনি
09 Oct 2025
জনসাধাৰণে দুৰ্নীতিগ্ৰস্তক ঘৰত বহুৱাই দিয়েঃ অমিত শ্বাহ
প্ৰয়াগৰাজলৈকে যমুনা পৰিষ্কাৰ হ’ব, দিল্লীও জাবৰৰ পাহাৰৰ পৰা মুক্ত হ’বঃ শ্বাহ..
