–সংগীত দত্তৰ পৰিচালিত ছবিত প্ৰথমবাৰৰ বাবে অভিনেতা হিচাপে দেখা যাব প্ৰাক্তন ৰাজ্যপাল তথাগতা ৰয়ক
–অসমৰ মেচ জনগোষ্ঠীৰ ধৰ্মান্তৰকৰণ আদি ঐতিহাসিক ঘটনাও গৱেষণাভিত্তিক দৃশ্য সামগ্ৰী হিচাপে সন্নিৱিষ্ট
কলকাতা, ১২ অক্টোবৰ (হি.স.)। বংগৰ ইতিহাস বিকৃত কৰি বঙালী পৰিচয়ক আঘাত দিয়াৰ অভিযোগৰ সন্মুখীন হোৱা কেছাৰী ২ আৰু দ্য বেংগল ফাইলছ ছবিৰ পিছত এই বিতৰ্কবোৰৰ পৰা সম্পূৰ্ণ বেলেগ ট্ৰেজেক্টৰী লৈ বংগৰ ইতিহাসৰ ওপৰত এখন নতুন ছবি নিৰ্মাণ কৰা হৈছে। ছবিখনৰ নাম শৰণাৰ্থী - দি ৰিফিউজিজ। প্ৰখ্যাত তথ্যচিত্ৰ নিৰ্মাতা সংগীতা দত্তই পৰিচালনা কৰা এই ছবিখনত ত্ৰিপুৰা আৰু মেঘালয়ৰ প্ৰাক্তন গৱৰ্ণৰ আৰু লেখিকা তথাগতা ৰয়ে মুখ্য চৰিত্ৰত অভিনয় কৰিছে।
তথাগতা ৰায়ৰ বিখ্যাত গ্ৰন্থ মাই পিপল আপৰুটেডৰ আধাৰত নিৰ্মিত এই ছবিখনত ধৰ্মৰ ভিত্তিত ভাৰত বিভাজন আৰু পূব বংগৰ পৰা হিন্দু বাঙালীসকলক বলপূৰ্বকভাৱে স্থানচ্যুত কৰাৰ ঐতিহাসিক কাহিনীক চিত্ৰিত কৰা হ'ব। ইয়াত বিভাজনৰ ৰাজনৈতিক, সামাজিক আৰু নৃতাত্ত্বিক দিশসমূহৰ গভীৰতালৈ সোমাই যোৱাৰ চেষ্টা কৰা হৈছে।
হিন্দুস্থান সমাচাৰৰ সৈতে হোৱা এক আছুতীয়া সাক্ষাৎকাৰত সংগীতা দত্তই প্ৰকাশ কৰে যে ছবিখনত তথাগতা ৰায়ৰ সমান্তৰালকৈ আন দুটা মূল চৰিত্ৰ আছে— অসমৰ হিন্দু বঙালী শৰণাৰ্থীৰ সৈতে জড়িত অসমৰ বাংলাভাষী জন্মজিৎ ৰায় আৰু পূব পাকিস্তানৰ পৰা ভাৰতলৈ পলায়ন কৰা শৰণাৰ্থী পৰিয়ালৰ অন্তৰ্গত দিনু দাস। ছবিখনত এই তিনিটা চৰিত্ৰই ৰেডক্লিফ লাইনৰ সৈতে জড়িত দুখ-কষ্ট আৰু স্থানচ্যুতিৰ উত্তৰাধিকাৰ উন্মোচনৰ অভিযানত নামি পৰে।
--------
আৰ্থিক বাধাই ছবি সম্পূৰ্ণ কৰাত বিলম্ব কৰিছে-
সীমিত সম্পদেৰে ছবিখন নিৰ্মাণ কৰা হৈছে। সংগীতাই কয় যে তেওঁ ছবিখনৰ বাবে বেংকৰ ঋণ লৈছে। ইয়াৰ উপৰিও তথাগতা ৰয়ৰ কিছুমান বন্ধুৰ সহায়ত ২০২২ চনৰ পৰা কাম চলি আছে। এতিয়ালৈকে প্ৰায় ১০ লাখ টকা ব্যয় কৰা হৈছে, আৰু ছবিখনৰ মাত্ৰ ১২-১৪ শতাংশহে সম্পূৰ্ণ হৈছে। সংগীতাই আশা কৰিছে যে যদিহে পৰ্যাপ্ত ধন লাভ কৰা হয় তেন্তে ২০২৬ চনৰ মাজভাগৰ ভিতৰত বাকী থকা কাম সম্পূৰ্ণ হ’ব।
পদাৰ্থ বিজ্ঞান অধ্যয়নৰ অন্তত সংগীতা দত্তই ১৯৯১ চনত ৰবীন্দ্ৰ ভাৰতী বিশ্ববিদ্যালয়ৰ পৰা নাটকত স্নাতকোত্তৰ ডিগ্ৰী লাভ কৰে। ১৯৯৪ চনত এন এফ ডি চি প্ৰযোজিত ওড়িয়া ছবি নিৰ্বাচনত তেওঁ পৰিচালক বিপ্লৱ ৰয়চৌধুৰীৰ সৈতে সহকাৰী পৰিচালক আৰু অভিনেত্ৰী হিচাপে কাম কৰিছিল। এই ছবিখনে ৰাষ্ট্ৰীয় বঁটা লাভ কৰে। ইয়াৰ পিছত ভাৰত চৰকাৰৰ সাংস্কৃতিক মন্ত্ৰালয় আৰু সাহিত্য অকাডেমীৰ পৰা আৰম্ভ কৰি ইন্দিৰা গান্ধী ৰাষ্ট্ৰীয় কলা কেন্দ্ৰলৈকে আদিবাসী জীৱন আৰু সংস্কৃতিৰ ওপৰত কেইবাখনো তথ্যচিত্ৰ নিৰ্মাণ কৰে।
তেওঁ ২০১৬ চনত ভাৰত চৰকাৰৰ সংস্কৃতি মন্ত্ৰালয়ৰ পৰা ছিনিয়ৰ ৰিচাৰ্চ ফেল’শ্বিপ লাভ কৰে, আৰু ২০২৩ চনত ব্ৰিটেইনৰ ৰয়েল এন্থোপ’লজিকেল ইনষ্টিটিউটত তেওঁৰ গৱেষণামূলক কামক স্বীকৃতি প্ৰদান কৰা হয়।
------
ছবিখনৰ বিষয়বস্তু কি?
সংগীতাৰ মতে, মই হিন্দু বাঙালী শৰণাৰ্থীৰ ইতিহাসৰ বিষয়ে কিতাপত পঢ়িছিলো আৰু মোৰ চৌপাশৰ মানুহৰ পৰাও শুনিছিলো। কিন্তু মোৰ ছবিখনে কেৱল এটা ধৰ্মৰ ট্ৰেজেডীৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিয়া নাই। মই ইয়াক নৃতাত্ত্বিক (এথনোগ্ৰাফিক) অধ্যয়ন হিচাপে উপস্থাপন কৰিব বিচাৰো। ইয়াৰ বাবে মই পশ্চিম বংগ, অসম, ত্ৰিপুৰাত ক্ষেত্ৰ জৰীপ চলাইছিলো।
ছবিখনত ১২০০ খ্ৰীষ্টাব্দৰ আশে-পাশে তুৰ্কী আগ্ৰাসী বাখতিয়াৰ খিলজীয়ে ভাৰত আক্ৰমণ, নালন্দা বিশ্ববিদ্যালয় ধ্বংস, বৌদ্ধ সন্ন্যাসীৰ হত্যা, অসমৰ মেচ জনগোষ্ঠীৰ ধৰ্মান্তৰকৰণ আদি ঐতিহাসিক ঘটনাও গৱেষণাভিত্তিক দৃশ্য সামগ্ৰী হিচাপে সন্নিৱিষ্ট কৰা হৈছে।
---------
বিস্তৃত গৱেষণাৰ আধাৰত নিৰ্মিত এই ছবিখন-
শৰণাৰ্থীৰ চিত্ৰনাট্য তথাগতা ৰয়ৰ গ্ৰন্থৰ আধাৰত নিৰ্মিত, লগতে ইতিহাসবিদ ছাৰ যদুনাথ সৰকাৰৰ হিষ্ট্ৰী অফ বেংগল - মুছলিম পিৰিয়ড (খণ্ড ২) আৰু আমষ্টাৰডাম বিশ্ববিদ্যালয়ৰ ইতিহাসবিদ উইলিয়াম ভন শ্বেণ্ডেলৰ দি বেংগল বৰ্ডাৰলেণ্ড (The Bengal Borderland) পৰা ৰচনা কৰা হৈছে। এই ছবিখনত বিভাজনৰ প্ৰত্যক্ষদৰ্শী ৰবীন্দ্ৰনাথ দত্ত, শ্যামলেশ দাস, ৰঞ্জিত কৰ আদিৰ স্মৃতিও সন্নিবিষ্ট কৰা হৈছে।
বাংলা আৰু অসমীয়া ভাষাত নিৰ্মাণ কৰা হৈছে ছবিখন আৰু ইয়াত ইংৰাজী উপশিৰোনামাও থাকিব।
--------
চৰকাৰী সমৰ্থনৰ আশা
সংগীতাই উল্লেখ কৰে যে তেওঁ এন এফ ডি চি (ৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ উন্নয়ন নিগম) আৰু কেন্দ্ৰীয় তথ্য আৰু সম্প্ৰচাৰ মন্ত্ৰালয়ৰ পৰা সহায় বিচাৰিছে। পশ্চিমবংগ বিজেপিৰ সভাপতি শমিক ভট্টাচাৰ্য আৰু অসমৰ মুখ্যমন্ত্ৰী হিমন্ত বিশ্ব শৰ্মাৰ পৰাও সমৰ্থন লাভ কৰিছে।
--------
লক্ষ্য হৈছে ইতিহাস উন্মোচন কৰা
শেহতীয়াকৈ দ্য বেংগল ফাইলছক লৈ সৃষ্টি হোৱা বিতৰ্ক সন্দৰ্ভত সংগীতাই কয়, মই কোনো ৰাজনৈতিক ব্যক্তি নহয়, বৰঞ্চ ইতিহাসৰ গৱেষক। মোৰ উদ্দেশ্য হৈছে দেশ বিভাজন আৰু হিন্দু বঙালীৰ স্থানচ্যুতিৰ আঁৰৰ কাৰণসমূহ ৰাষ্ট্ৰীয় দৃষ্টিকোণৰ পৰা দাঙি ধৰা। মই বাস্তৱ চৰিত্ৰৰ জীৱনৰ আধাৰত এখন সজীৱ পৰীক্ষামূলক ছবি নিৰ্মাণ কৰিছো।
হিন্দুস্থান সমাচাৰ / মনোজ কুমাৰ শইকীয়া